Bilindiği üzere Türkiye’de hizmet veren birçok e-ticaret sitesi bulunuyor. Fakat devasa müşteri kitlesine sahip olanları sayacak olduğumuzda akla ilk gelenler Hepsiburada, Trendyol, Amazon ve Gitti Gidiyor gibi isimler olacaktır.
Peki bunlardan birisinin ismi devasa bir dolandırıcılık olayına karıştı desek tepkiniz ne olurdu? Hem de burada öyle ufak bir olaydan bahsetmiyoruz. Eğer iddialar doğruysa Hepsiburada’nın başı ciddi anlamda derde girebilir.
Türkiye’nin en büyük sosyal mecralarından biri olan Ekşi Sözlük’te yer alan bir beyana göre Hepsiburada hem satıcıları, hem de alıcıları mağdur eden bir sistem kurmuş durumda. Üstelik bu sistem üzerinden milyonlarca lira direkt olarak Hepsiburada’nın kasasına aktarılıyormuş.
Haberin bundan sonraki kısmında size Ekşi Sözlük yazarının iddialarını direkt olarak aktarıyoruz.
DİP NOT: HepsiBurada’dan konu ile ilgili bir açıklama geldiği takdirde sizlerle paylaşacağız
1) diyelim müşteri bir ürünü iadeye gönderdi. ancak baktınız ki yazıcının toneri açılıp kullanılmış ve hepsiburada’ya durumu bildirerek “ben bu iadeyi kabul edemem” dediniz. hepsiburada sizi haklı buluyor ve “tabii bu şekilde iadeyi kabul edemezsiniz, biz şimdi size bir kargo kodu oluşturuyoruz, bu kodla ürünü müşteriye geri gönderin” diyor. siz de işlerin doğru gittiğini zannederek ürünü paketleyip geri gönderiyorsunuz. siz bu işlemi yaptıktan birkaç dakika, bazen de birkaç saat sonra size söylemeden yeni bir iade talebi oluşturup onu onaylıyor. siz nasılsa mesele halloldu iade reddedildi ve ürünü geri gönderdim diye düşünerek konuyu kendinizce kapatıyorsunuz. ancak siz fark etmeden o iade onaylanmış ve parası sizden kesilmiş oluyor. ayrıca ürünü de göndermiş oluyorsunuz. görsel’de talebin reddedildiğini, hemen peşinden ise otomatik olarak bir başka talep oluşup onaylandığını görebilirsiniz.
ancak sizi dolandırmakla yetinmiyor, müşteriye de dönüp “bu ürünün tonerini açmışsınız sarf malzemeleri kullanıldıktan sonra iade edilemez o yüzden iade talebiniz reddedildi, ürün de size geri gönderiliyor” diyerek müşteriyi ikna ediyor. böylece ürününüz gidiyor, paranız da gidiyor. ancak müşteriye para iadesi yapılmıyor çünkü ürün zaten kendisinde. eğer müşteri çok sorun çıkarırsa, “size hediye çeki tanımlayalım” diyerek gazı alınıyor. böylece satıcıdan atıyorum o yazıcı için 1500 lira parayı çalmış oluyor, ancak müşteriye 50 lira hediye çeki tanımlayarak kalan 1450 lirayı kimseye çaktırmadan iç ediyor. eğer satıcı bu duruma uyanıp parasını geri isterse “müşteri memnuniyeti adına iadeyi onayladık” deyip konuyu kapatmaya çalışıyor
2) satıcının bu duruma uyanması ihtimalini de düşünmüş, yaptığı hırsızlık ortaya çıkmasın diye hepsiburada tarafından gizlice onaylanmış siparişlerin başlığında satıcıya şöyle bir mesaj gösteriyor: “iade talebini onayladınız”. böylece satıcı onu görünce iadeyi gerçekten kendisinin onayladığını zannediyor ve peşine düşmüyor çünkü “zaten ben onaylamışım, demek ki ürün bana geri dönmüş olmalı, ben de iadeye uygun görmüş olmalıyım” diye düşünüyor.
3) satıcı olur da çok cingöz çıkar ve onun da peşine düşerse diye bazılarını onaylanmış iadeler ekranından kaldırıyor, ancak arka planda hesabınızdan kesiyor. binlerce sipariş arasından nasılsa tek tek bakamayacağınızı bildiği için ekranda göstermeden hesap ekstrenize yansıtıp parasını kesiyor.
4) müşteriye farklı satıcıya farklı şeyler söyleyerek yaptığı tek dolandırıcılık bu da değil. biliyorsunuz satılan her ürünün faturası kanunen olmak zorunda. ve yine biliyorsunuz efatura sistemine geçildiği için çoğunlukla satıcılar eposta üzerinden earşiv fatura gönderiyorlar. ancak eposta servis sağlayıcıları hala bu efatura sistemlerine uyumluluğu tam oturtamadığı için, sistem oldukça yeni olduğundan dolayı earşiv faturaları “spam” kutusuna düşüyor ve bir süre sonra otomatik siliniyor. eticaret müşterisi de “faturam gönderilmedi” diyerek şikayet oluşturuyor. (nitekim fatura göndermeyen çakal satıcılar da çok olduğu için çoğu kişi faturaya bakmadan faturam gelmedi talebi oluşturuyor artık.) hepsiburada bunu fırsat bilerek bir dolandırıcılık da buradan yapıyor.
hepsiburada kendisine ulaşan müşterilerin fatura taleplerini satıcıya “iade talebi” gibi yansıtıyor ve 7 günlük süre sayıyor. maille gönderilmiş yüzlerce faturayı tek tek manuel olarak buraya yüklemenizi istiyor. birkaç gün içinde bazılarını gözden kaçırırsanız o ürünün parasını bütünüyle sizden kesiyor. bunu duyan donanımhaber ölücüleri sipariş verip verip “faturam gelmedi” diye boşuna talep oluşturmasınlar, çünkü hepsiburada’nın dolandırıcılık hikayesi orada başlıyor. müşteri olarak hepsiburada’yı arayıp faturam gelmedi diye şikayette bulunursanız “yapacak bir şey yok” deyip geçiştiriyor. çok ısrar ederseniz sağa sola çok şikayet yazarsanız “tamam tamam size 50 lira kupon tanımlayalım” deyip üstünü kapatıyor. ancak satıcıdan ise siparişin tüm bedelini alıyor. hem müşteri olarak hem de satıcı olarak hepsiburada’yı arayıp durumu teyit ettik. o sipariş diyelim ki 500 lira olsun, satıcıdan 500 liranın tamamını kesiyor, “size ceza olarak ürün müşteride kalacak, ayrıca parasını da müşteriye iade edeceğiz” diyor (zira sözleşmesi de bu şekilde); ancak müşteriye ise “size 50 liralık kupon tanımlayalım” diyerek aradaki 450 lirayı cebe indiriyor. eğer müşteri o kuponu zamanında kullanmazsa sonra süresi bitti deyip onun bile üzerine yatıyor.
5) hepsiburada tedarikçi sözleşmesine göre mağazanın tedarik edemediği bir ürünü bir sonraki satıcıya aktarıyor ve aradaki farkı tedarikçiye ceza olarak kesiyor. örneğin bir ürünü 2000 liraya satıyorsunuz. entegrasyon sistemleri sandığınız gibi işlemiyor, üründen son bir adet kaldı diyelim, ancak sistemler kendini güncelleyene kadar örneğin hem hepsiburada’da hem trendyol’da satılabiliyor. siz diyelim trendyol’a gönderdiniz ve hepsiburada’ya ürünü tedarik edemiyorum stok bitti diyerek talep oluşturdunuz. hepsiburada siparişi sizden alarak ürünü sizden bir sonraki satıcıya aktarıyor. diyelim o da ürünü 2200 liraya satıyor olsun; aradaki 200 lira farkı müşteriden tahsil edemeyeceği için size “ceza” olarak yansıtıyor. buraya kadar her şey normal. ancak kazın ayağı öyle değil. normalde sizden “bir sonraki” satıcıya aktarması gerekirken en sondaki satıcıya aktardığını iddia ediyor. bakıyorsunuz sonlarda mutlaka pahalıya satan bir satıcı var; örneğin 2800 liraya satıyor. böylece size 200 lira ceza kesilecek diye beklerken 600 lira kesiliyor. aradaki 400 lira hepsiburada’nın kasasına giriyor.
neden böyle yapıldığı sorulunca “o mağaza daha iyi” gibi kendi sözleşmesine bile aykırı saçma bir cevap veriyor. ancak dolandırıcılık bununla da bitmiyor; müşteri durumu çoğu zaman fark etmiyor bile, çünkü 2000 lira ödeyerek satın aldığı ürün kendisine ulaşıyor zaten; o yüzden herhangi bir şeyi sorun etmiyor; ancak hepsiburada satıcıdan ürün fiyatına göre ek ceza bedelleri tahsil ediyor. örneğin 2000 liralık bir ürün için 50 lira da “hediye çeki” bedeli tahsil ediyor. yani “bu siparişi tedarik edemediğin için müşterimizden özür dileme mahiyetinde ona 50 liralık çek tanımlayacağız” diyerek siden 50 lira daha kesiyor. müşteri ürünü normal şekilde teslim aldığı için gerçekte bu çek hiç müşteriye gitmiyor, yine hepsiburada’nın kasasında kalıyor. hepsiburada’nın bu dolandırıcılığını fark eden bazı satıcılar da biz de bundan nemalanır mıyız diye tek stoğu kalan ürünleri tespit edip eğer başkası satış yapmıyorsa onun altına aynı ürünü çok fahiş fiyatla koyuyor.
örneğin hepsiburada’da bir ürünü tek siz satıyorsunuz, başka satıcı yok, üründen tek bir tane kalmış ve diyelim ki 1500 liraya satıyorsunuz. hepsiburada’nın dolandırıcılığını bilen “uyanık” bir satıcı da kendi dolandırıcılığını tatbik etmek için sizin bu ürününüzü tespit edip hemen kendisi de o ürünü örneğin 5000 lira fiyatla satışa koyuyor. böyle bir fiyatla ürünü kimsenin almayacağını biliyor, ama eğer olur da stoğunuz tükenir ve o son bir ürünü tedarik edemezsiniz diye hepsiburada’nın keseceği cezalara ortak olmak istiyor. bunu iş modeli olarak yapan bazı dolandırıcı satıcılar var hepsiburada’da. bir ürünü herkes 1000-1500 civarı satarken onların 3000-5000 fiyatlara sattığını görebilirsiniz. olur da başka satıcı olmazsa mecburen onlara aktarılacağı için hepsiburada yerine kendileri çarpmış oluyorlar.
yazarlardan birinin söylemesi ile hatırladım; satıcı hepsiburada’nın kendisi ise ve siparişiniz tedarik edemiyorsa hiçbir şekilde diğer satıcılara siparişinizi aktarmaz ve siparişinizi iptal eder. yani “ceza” sistemi ve bir sonraki satıcıya aktarma sistemi sadece satıcılara karşı işliyor.
6) tabii ki “müşteriye başka”, “satıcıya başka” söylenen yalanlar bununla da sınırlı değil. “ücretsiz kargo” uygulamasını hepimiz çok seviyoruz değil mi? ilginçtir birçok müşteri gibi birçok satıcı da kargonun gerçekten “ücretsiz” olduğunu zannediyor. kargocular taş kemiriyor zaten milyonlarca dolarlık iş gücünü sırf gönlümüz hoş olsun diye harcıyorlar. ücretsiz deyince kargonun para almadığını zanneden insanların varlığı yaşam felsefesini sorgulatıyor insana. geçelim, buradaki dolandırıcılık hikayesi nedir? bildiğiniz gibi hepsiburada 100 tl üzeri alışverişlerde müşteriden kargo ücreti almıyor. ancak 100 tl altında herhangi bir alım yaparsanız 12,99 tl kargo ödüyorsunuz. (https://www.hepsiburada.com/staticpage/13352) peki satıcılar? şimdi düz mantık kurup şöyle düşünüyorsunuz, “100 tl altındaki siparişlerde kargoyu müşteri ödediğine göre satıcı kargo parası ödemiyor”.. ya ya tabii 🙂 buradaki dolandırıcılık hikayesi işte bu: hepsiburada hem müşteriden, hem satıcıdan kargo parası alıyor! müşteriden 12,99 tahsil ediyor, satıcıdan da 11,79 tl. peki kendisi ne kadar ödüyor? 8 lira. böylece hem müşteriyi, hem satıcıyı dolandırmış oluyor. görsel
bitti mi? bitmedi.. cep telefonu, dizüstü bilgisayar ve tablet kategorisinde ne kadar alışveriş yaparsanız yapın, yani 100 tl’nin üstünde de olsa müşteriden kargo ücreti tahsil ediliyor. ve evet çok iyi bildiniz, aynı kargo ücreti satıcıdan da tahsil ediliyor. Tüm detaylar…
